Żaden system przesyłania mediów płynnych nie może działać bez studzienek kanalizacyjnych. Dzięki nim personel techniczny ma możliwość szybkiej rewizji stanu rur, ich odtykania, płukania lub blokowania przepływu. Bez studzienek rewizyjnych nie byłoby możliwe prowadzenie napraw, konserwacji czy prób szczelności sieci. Jakie wymogi powinny spełniać studzienki kanalizacyjne?
Przy budowie sieci kanalizacyjnych stosowane są najczęściej studzienki kanalizacyjne dwóch typów: betonowe i wykonane z tworzyw sztucznych. Zastanawiając się nad wymogami, które musi spełniać wysokiej jakości studzienka kanalizacyjna, nie unikniemy porównywania studzienek z plastiku i ze zbrojonego betonu.
Jakie zalety mają studzienki kanalizacyjne z tworzyw sztucznych?
Tradycyjne studzienki betonowe mają swoich zwolenników ze względu na cenę zakupu, która jest ciągle niższa w porównaniu ze studzienkami z tworzyw sztucznych. Jednak cena zakupu nie jest równoznaczna z całościowymi kosztami użytkowania. W dłuższej perspektywie czasowej eksploatacja studzienek z tworzywa sztucznego jest znacznie tańsza od użytkowania analogicznych konstrukcji ze zbrojonego betonu. Wynika to z faktu znacznie mniejszej awaryjności studzienek z plastiku i ich niskiej podatności na erozję pod wpływem czynników środowiskowych oraz chemicznego działania przepływających przez nie mediów.
Oto lista właściwości studzienek plastikowych, które przemawiają za ich stosowaniem:
- absolutna szczelność – tworzywa sztuczne, w przeciwieństwie do żelbetonu, zapewniają absolutną szczelność: monolityczny, pozbawiony szwów zbiornik nie tylko jest całkowicie nieprzenikliwy dla wody, ale gwarantuje niezmienne parametry przez całe dekady użytkowania,
- mały ciężar – studzienka z tworzywa sztucznego jest na tyle lekka, że można ją posadowić bez użycia specjalistycznego sprzętu budowlanego, a w efekcie znacząco ograniczyć koszty budowy,
- łatwość montażu – studzienki z tworzyw sztucznych zapewniają znacznie łatwiejszy i wygodniejszy montaż podłączeń rur doprowadzających i odprowadzających media,
- trwałość – nawet intensywnie eksploatowane studzienki z tworzyw sztucznych nie pękają, nie kruszą się, nie ulegają infiltracji przez wody podskórne – są odporne nie tylko na działanie wysokich i niskich temperatur oraz wody, ale także agresywnych substancji w tłoczonych mediach (np. ściekach bytowych czy przemysłowych),
- łatwe dopasowywanie rozmiarów – konstrukcja studzienek plastikowych może być kształtowana w sposób całkowicie dowolny, zgodny z potrzebami: z tworzyw sztucznych powstają studzienki wszystkich typów (przelotowe, osadnikowe, zbiorcze, kaskadowe, rozprężne, wodomierzowe) – można wyprodukować studzienki kanalizacyjne rewizyjne o dużych przekrojach, ale także studzienki bezwłazowe o niewielkich średnicach rzędu 0,3-0,6 m,
- niski współczynnik szorstkości – przepływające przez studzienkę media w mniejszym stopniu osadzają się na gładkim plastiku niż na szorstkim i porowatym betonie – ryzyko powstawania blokad w studzienkach z tworzyw sztucznych jest znacznie mniejsze niż w betonowych odpowiednikach,
- zabezpieczenie przed wypieraniem – zwyczajowym, niezgodnym z prawdą argumentem przeciwko stosowaniu studzienek kanalizacyjnych z tworzyw sztucznych jest twierdzenie, że są one lekkie i łatwe do wyparcia przez wody gruntowe – prawda jest taka, że odpowiednie żebrowanie zapewnia silne kotwienie na całej wysokości i skutecznie zabezpiecza studzienki z plastiku przed przemieszczaniem i wypieraniem.
Kiedy stosowanie plastikowych studzienek kanalizacyjnych daje najlepsze efekty?
Typową wadą eksploatacyjną studzienek wykonanych z betonu jest erozja materiału. Wykruszanie się betonu na złączach powoduje rozszczelnienie, a w jego następstwie infiltrację (przenikanie wód gruntowych do kanalizacji) lub eksfiltrację (wyciek mediów z kanalizacji do gleby).
Uszkodzenia przyłączeń do studzienek kanalizacyjnych i samych studzienek betonowych następuje przede wszystkim pod wpływem przemieszczania się warstw gleby oraz wibracji. Ma to szczególne znaczenie w przypadku studzienek zlokalizowanych w obrębie ciągów komunikacyjnych, w tym szczególnie tych, które mają wyprowadzania bezpośrednio na powierzchni jezdni. Intensywny ruch pojazdów, w tym szczególnie z samochodów ciężarowych, powoduje silne wibracje, które prowadzą do wykruszania uszczelnień pomiędzy kręgami i połączeń na wpustach do studzienek. W takich lokalizacjach najlepiej sprawdzą się studzienki kanalizacyjne z tworzyw sztucznych. Są znacznie mniej podatne na uszkodzenia pod wpływem mikroprzesunięć i utrzymujących się wibracji. Elastyczność tworzyw sztucznych zabezpiecza również przed rozszczelnieniem na skutek naporu gleby w trakcie przemarzania i rozmarzania.